Ο όρος άνοια (ά-νους) είναι ένας γενικός όρος που καλύπτει ένα φάσμα συγκεκριμένων ιατρικών παθήσεων. Αναφέρεται στην σταδιακή και εξελισσόμενη έκπτωση γνωστικών λειτουργιών όπως μνήμης, αντίληψης, προσοχής, κατονομασίας, κρίσης. Αλλαγές επίσης προκύπτουν στη συμπεριφορά, στα συναισθήματα και στις σχέσεις τα οποία εμποδίζουν το άτομο στην καθημερινή του ζωή, καθιστώντας το δυσλειτουργικό. H έκπτωση είναι μεγαλύτερη από το φυσιολογικό γήρας και εμφανίζεται σε ποσοστό 10% του πληθυσμού άνω των 65 ετών. Περιλαμβάνει επιμέρους ασθένειες όπως Alzheimer, Μετωποκροταφική άνοια, Αγγειακή, Σωμάτια Lewy, Νόσο του Pick.
Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη εξέταση που να μπορεί να προσδιορίσει εάν κάποιος έχει άνοια και τον τύπο αυτής επειδή τα συμπτώματα και οι αλλαγές στον εγκέφαλο διαφορετικών μορφών άνοιας μπορεί να αλληλεπικαλύπτονται.
Νευροψυχολογική αξιολόγηση
Η νευροψυχολογική αξιολόγηση, σε συνδυασμό με τη λήψη προσεκτικού ιατρικού ιστορικού και εργαστηριακών εξετάσεων (MRI, CT και αιματολογικές) μπορεί να βοηθήσει στον καθορισμό του τύπου της άνοιας. Η διασαφήνιση της μορφής θα συνεισφέρει στη σωστή αντιμετώπιση (ιατρική, φαρμακευτική, γνωστική).
Νευροψυχολογική αποκατάσταση
Καθώς η νευροψυχολογική αλλαγή είναι κεντρικής σημασίας στην άνοια, η νευροψυχολογική αποκατάσταση ακολουθεί τη διάγνωση. Αφορά σε μια ολιστική αντιμετώπιση της νόσου κατανοώντας την υποκειμενική εμπειρία και τις ανάγκες του ατόμου. Περιλαμβάνει τη νοητική ενδυνάμωση, την εκμάθηση αντισταθμιστικών στρατηγικών, τη ψυχοθεραπευτική στήριξη. Στα ίδια πλαίσια παρέχεται ψυχολογική στήριξη των φροντιστών και εκπαίδευση για τη διαχείρισή τους. Η φροντίδα της άνοιας επικεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στην εύρεση τρόπων διαχείρισης της αναπηρίας, ώστε να υποστηριχθεί ή να διατηρηθεί η ευημερία.