Είναι η διαδικασία κατά την οποία ο ειδικός μέσα από τη συλλογή πληροφοριών προσπαθεί να προσεγγίσει τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου και τον εντοπισμό θεμάτων που αφορούν στις γνωστικές λειτουργίες, στην ψυχική υγεία καθώς και στη λειτουργικότητα των καθημερινών του καθηκόντων. Επειδή το νευρικό σύστημα είναι σύνθετο, ως εκ τούτου οι νευροψυχολόγοι χρησιμοποιούν διαφορετικούς τύπους διαδικασιών για τον εντοπισμό των προβλημάτων και του σχεδιασμού θεραπείας. Ωστόσο, οι τυπικές διαδικασίες που εκτελούν περιλαμβάνουν:
Συλλογή πληροφοριών
Αρχικά ο ειδικός αντλεί πληροφορίες διαμέσου της κλινικής συνέντευξης, της παρατήρησης και της λήψης πληροφοριών τόσο από τον ενδιαφερόμενο όσο και από το οικείο του περιβάλλον προκειμένου να αξιολογήσει αν το άτομο είναι σε θέση και μπορεί να συνεργαστεί. Η λήψη αναλυτικού ιστορικού (π.χ αναπτυξιακό, οικογενειακό, επαγγελματικό, ιατρικό κ.α), η εκτίμηση της φαρμακευτικής αγωγής και των εργαστηριακών και νευροαπεικονιστικών ευρημάτων μπορεί να βοηθήσουν στην εγκυρότερη εκτίμησή της κατάστασής. Όσο περισσότερες πληροφορίες αντλεί ο νευροψυχολόγος, τόσο εγκυρότερη θα είναι η αξιολόγηση του.
Χορήγηση δοκιμασιών
Ακολουθεί αξιολόγηση η οποία περιλαμβάνει διάφορους τύπους σταθμισμένων και μη νευροψυχολογικών δοκιμασιών για τη μέτρηση όλων των επιμέρους τομέων της εγκεφαλικής λειτουργίας. Η συλλογή των πληροφοριών από τη χορήγηση των δοκιμασιών αποτελεί ένα δείγμα της συμπεριφοράς κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες και να μετρήσουμε τη διαφορά μεταξύ των ατόμων αλλά και τη διαφορά επίδοσης του ατόμου σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Κατανόηση και ερμηνεία
Ο νευροψυχολόγος συγκρίνει τα αποτελέσματα των δοκιμασιών με αυτά άλλων ατόμων με παρόμοια εκπαίδευση και ηλικία. Στόχος είναι ο προσδιορισμός του προβλήματος, η έκτασή και η περιγραφή των συμπεριφορικών συνεπειών.
Σχεδιασμός και παρέμβαση
Ο νευροψυχολόγος συμβάλλει στην ανάπτυξη ενός θεραπευτικού σχεδίου με την κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του εγκεφάλου και του τρόπου με τον οποίο η λειτουργία σχετίζεται με τη συμπεριφορά. Μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση μιας γνωστικής, συμπεριφορικής, ψυχιατρικής ή νευρολογικής κατάστασης. Τα προγράμματα θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, θεραπεία αποκατάστασης ή χειρουργική επέμβαση.